جو دوسر پرک چیست و چه خواصی دارد؟

جو دوسر پرک از سالم ترین غلات روی زمین است. آنها غلات کامل فاقد گلوتن و منبع بسیار خوبی از ویتامین ها، مواد معدنی، فیبر و آنتی اکسیدان های مهم هستند. این غلات بیشتر برای تغذیه دام استفاده می‌شد ولی اخیرا فواید بی نظیر آن باعث شده تا جای خود را در منوی غذایی ما ایرانیان پیدا کند. خواص جوی دو سر برای سلامتی بسیار زیاد است. از کاهش وزن، کاهش سطح قند خون گرفته تا کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی می‌تواند بخشی از خواص این غلات پرطرفدار باشد.

با ما همراه باشید تا با هم بیشتر بدانیم جو دوسر پرک چیست و چه خواصی دارد؟

جو دوسر چیست؟

جو دوسر یک غذای غلات کامل است که با نام علمی Avena sativa شناخته می شود. به شکل سنتی به انواع غلات و حبوبات جو دو سر که بدون غلاف باشد جوی پَرک می‌گویند. جو دو سر ابتدا بخارپز شده و سپس به تکه‌های صاف در زیر غلطک‌های سنگین و مخصوص این کار تبدیل می‌شود. جو دو سر، مانند غلات دیگر یک پوسته بیرونی غیرقابل خوردن دارد که باید برداشته شود، غلات و حبوبات مشتق بر جو دو سر، یک دانه و محصول مغذی است و در اشکال مختلفی از بلغور جو دو سر، و جو دو سر سوزنی وجود دارد.

بلغور جو دوسر غذایی است که از جوشاندن یا مخلوط شدن جو دوسر پرک با شیر تهیه می‌شود. این نوع غلات به دلیل ارزش غذایی بالای خود در برخی از کشورها به عنوان صبحانه آماده می‌شود. البته در ایران، عموماً افراد مبتلا به سرماخوردگی از این غذا به همراه سایر خوراک آبکی مانند حریره بادام و انواع سوپ‌ها نیز تغذیه می‌کنند. بلغور جو دوسر، سالم ترین و کامل ترین شکل جو دوسر است که مدت زمان زیادی برای پختن لازم دارد. به همین دلیل بیشتر افراد جو دو سر نورد، له شده یا شکسته را ترجیح می‌دهند.

نوع جو دوسر فوری فرآوری شده ترین شکل از جو دوسر است زیرا ضمن داشتن بافت نرم تر، زودتر پخته و آماده می‌شود. شما همچنین می‌توانید از جو دوسر پرک در اوتمیل، کاپ کیک، معجون، عدسی، سوپ شیر، فرنی و حتی داخل نان خانگی خود استفاده کنید.

خلاصه

جو دوسر یک غلات کامل و پر خاصیت است که به شکل غلات بلغور جو دوسر در صبحانه یا میان وعده به عنوان فرنی یا سوپ خورده می‌شود.

1. جو دوسر فوق العاده مغذی است

خواص ترکیبات معدنی موجود در جو دوسر برای افراد گیاهخوار، ورزشکار و کسانی که تمایل به کاهش وزن و لاغری دارند بی نظیر است. آنها منبع خوبی از کربوهیدرات و فیبر از جمله فیبر قدرتمند بتا گلوکان و همچنین حاوی پروتئین و چربی بیشتری نسبت به اکثر غلات هستند.

جو دو سر مملو از ویتامین ها، مواد معدنی و ترکیبات گیاهی آنتی اکسیدان است. نصف پیمانه (78 گرم) جو دو سر خشک حاوی میزان مواد مغذی زیر است:

منگنز: 191 درصد از ارزش غذایی روزانه

فسفر: 41٪ از ارزش غذایی روزانه

منیزیم: 34٪ از ارزش غذایی روزانه

مس: 24٪ از ارزش غذایی روزانه

آهن: 20٪ از ارزش غذایی روزانه

روی: 20٪ از ارزش غذایی روزانه

اسید فولیک: 11٪ از ارزش غذایی روزانه

ویتامین B1 (تیامین): 39٪ از ارزش غذایی روزانه

ویتامین B5 (اسید پانتوتنیک): 10٪ از ارزش غذایی روزانه

مقادیر کمتری از کلسیم، پتاسیم، ویتامین B6 (پیریدوکسین) و ویتامین B3 (نیاسین)

این مقدار با 51 گرم کربوهیدرات، 13 گرم پروتئین، 5 گرم چربی و 8 گرم فیبر همراه است، اما فقط 303 کالری دارد.

این بدان معنی است که جو دوسر از جمله مواد مغذی و متراکم غذایی است که می توانید بخورید.

خلاصه

جو دو سر غنی از کربوهیدرات و فیبر و همچنین دارای پروتئین و چربی بیشتری نسبت به سایر غلات است. آنها دارای ویتامین ها و مواد معدنی بسیار بالایی هستند و افراد گیاهخوار و ورزشکار باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند.

2. جو دوسر غنی از آنتی اکسیدان ها، از جمله آوانانترامیدها است

جو دوسر حاوی آنتی اکسیدان و ترکیبات گیاهی مفیدی به نام پلی فنول است. قابل توجه ترین گروه منحصر به فرد آنتی اکسیدان به نام Avenanthramides که تقریباً فقط در جو دوسر یافت می شود.

آوانانترامیدها ممکن است با افزایش تولید اکسید نیتریک به کاهش فشار خون کمک کنند. این مولکول گاز به اتساع رگهای خونی کمک می کند و منجر به جریان خون بهتر می‌شود.

علاوه بر این، آونانترامیدها دارای اثرات ضد التهابی و ضد خارش هستند. اسید فرولیک از انوع دیگر آنتی اکسیدان نیز در جو دوسر به مقدار زیاد در آن یافت می شود.

خلاصه

جو دوسر حاوی بسیاری از آنتی اکسیدان های قدرتمند از جمله آونانترامیدها است. این ترکیبات به کاهش فشار خون کمک می‌کند.

3. جو دو سر حاوی یک فیبر محلول قدرتمند به نام بتا-گلوکان است

جو دوسر حاوی مقادیر زیادی بتا گلوکان، نوعی فیبر محلول است. بتا گلوکان تا حدی در آب حل می‌شود و یک محلول غلیظ و ژل مانند در روده ایجاد می‌کند و فواید زیر را به همراه دارد:

کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و کلسترول کل

کاهش قند خون و پاسخ انسولین

افزایش احساس سیری

افزایش رشد باکتری های خوب در دستگاه گوارش

خلاصه

جو دوسر سرشار از فیبر محلول بتاگلوکان است که فواید بی شماری دارد. این ماده به کاهش کلسترول و سطح قند خون کمک می‌کند، باعث تقویت باکتری های روده سالم شده و به شما احساس سیری می‌دهد. این مورد باعث می‌شود جو دوسر پرک برای لاغری بسیار مفید باشد.

4. سطح کلسترول را کاهش داده  و از کلسترول بد در برابر آسیب محافظت می‌کند.

بیماری قلبی علت اصلی مرگ و میر در سطح دنیا است. آن هم به دلیل افزایش کلسترول خون! از طرفی بسیاری از مطالعات نشان داده اند که فیبر بتا گلوکان موجود در جو دوسر در کاهش سطح کلسترول کل و کلسترول بد است.

بتا گلوکان ممکن است دفع صفرا غنی از کلسترول را افزایش دهد، در نتیجه سطح کلسترول در گردش خون را کاهش می دهد.

اکسیداسیون کلسترول بد، که هنگام واکنش کلسترول بد با رادیکال های آزاد اتفاق می‌افتد، علت مهم دیگری در پیشرفت بیماری قلبی است. این ماده در شریان ها التهاب ایجاد می‌کند، به بافت ها آسیب می‌رساند و می‌تواند خطر حملات قلبی و مغزی را افزایش دهد.

خلاصه

جو دوسر با کاهش کلسترول کل و کلسترول بد، به علاوه محافظت از کلسترول بد در برابر اکسیداسیون، خطر بیماری قلبی را کاهش می‌دهد.

5. جو دوسر می‌تواند کنترل قند خون را بهبود بخشد

دیابت نوع 2 یک بیماری شایع است که با افزایش قابل توجه قندهای خون مشخص و معمولاً از کاهش حساسیت به هورمون انسولین ناشی می‌شود.

خوشبختانه جو دوسر به کاهش سطح قند خون کمک می‌کند، این موضوع به خصوص در مورد افرادی که دارای اضافه وزن یا به دیابت نوع 2 مبتلا هستند بسیار مفید خواهد بود. همچنین حساسیت به انسولین را بهبود می‌دهد.

این اثرات عمدتاً به توانایی بتا گلوکان در تشکیل ژل غلیظ نسبت داده می‌شود که تخلیه معده و جذب گلوکز را در خون به تأخیر می‌اندازد.

خلاصه

به دلیل فیبر محلول بتاگلوکان در جو دو سر، این دسته از غلات حساسیت به انسولین را بهبود بخشده و به کاهش سطح قند خون کمک می‌کند.

6. بلغور جو دوسر به شما در کاهش وزن کمک می‌کند

بلغور جو دوسر پرک

بلغور جو دوسر (مخلوط جو دو سر با آب یا شیر) نه تنها یک غذای خوشمزه است بلکه به سرعت شما را سیر خواهد کرد. خوردن غذاهای سیر کننده به شما کمک می‌کند کالری کمتری مصرف و بیشتر وزن کم کنید.

با تاخیر در بازه زمانی که غذا در معده شما حضم می‌شود، بتا گلوکان موجود در بلغور جو دوسر احساس سیری شما را افزایش می‌دهد. بتاگلوکان همچنین باعث ترشح پپتید، هورمونی تولید شده در روده می‌شود. این هورمون سیری منجر به کاهش کالری دریافتی می‌شود و خطر چاقی شما را کاهش می‌دهد.

خلاصه

بلغور جو دوسر با ایجاد احساس سیری بیشتر به شما در کاهش وزن کمک می‎کند. این کار را با کاهش سرعت تخلیه معده و افزایش تولید هورمون سیری اتفاق می‌افتد.

7. جو دو سر به مراقبت از پوست کمک می‌کند

تصادفی نیست که جو دوسر را می‌توان در بسیاری از محصولات مراقبت از پوست یافت. سازندگان این محصولات اغلب از جو دوسر ریز خرد شده به عنوان “بلغور جو دوسر کلوئیدی” نام می‌برند.

سازمان غذا و داروی آمریکا از سال 2003 بلغور جو دوسر کلوئیدی را به عنوان ماده محافظ پوست تأیید کرد. اما در حقیقت، جو دوسر از سابقه طولانی استفاده در درمان خارش و تحریک در شرایط مختلف پوستی برخوردار است. به عنوان مثال، محصولات پوستی مبتنی بر جو دوسر ممکن است علائم ناراحت کننده اگزما را بهبود بخشد.

توجه داشته باشید که فواید مراقبت از پوست فقط مربوط به جو دوسر است که روی پوست قرار می گیرد و نه آنهایی که خورده می‌شوند.

خلاصه

از مدت ها قبل از جو دوسر کلوئیدی (جو دوسر ریز) برای کمک به درمان خشکی و خارش پوست استفاده می‌شده است. این ماده به تسکین علائم بیماری های مختلف پوستی، از جمله اگزما کمک می‌کند.

8. خطر آسم در کودکان را کاهش می‌دهند

آسم شایع ترین بیماری مزمن در کودکان است. اگرچه همه کودکان علائم یکسانی ندارند، اما بسیاری از آنها سرفه های مکرر، خس خس سینه و تنگی نفس را ممکن است داشته باشند.

بسیاری از محققان معتقدند که معرفی زودهنگام غذاهای جامد ممکن است خطر ابتلا به آسم در کودک و سایر بیماری های آلرژیک را افزایش دهد. با این حال، مطالعات نشان می‌دهد که این مورد در همه غذاها صدق نمی‌کند. به عنوان مثال، مصرف زودهنگام جو دوسر ممکن است در واقع محافظت کننده باشد.

مطالعه‌ای دیگر نشان می‌دهد که تغذیه جو دوسر به نوزادان قبل از 6 ماهگی با کاهش خطر ابتلا به آسم در کودکان ارتباط دارد.

خلاصه

برخی تحقیقات نشان می‌دهد که جو دوسر از بروز آسم در کودکان هنگام تغذیه با نوزادان جوان جلوگیری می‌کند.

9. جو دو سر به رفع یبوست کمک می‌کند

افراد مسن معمولاً دچار یبوست می‌شوند که این با دفع مدفوع نامنظم و دشوار همراه است. از “ملین” ها اغلب برای رفع یبوست در افراد مسن استفاده می‌شود. گرچه کارآمد است اما مصرف آن با عوارضی مانند کاهش وزن و کاهش کیفیت زندگی نیز همراه هستند.

مطالعات نشان می دهد که سبوس جو دوسر با لایه خارجی غنی از فیبری که دارد می‌تواند به رفع یبوست در افراد مسن کمک کند.

یک آزمایش نشان داد که شرایط 30 بیمار مسنی که به مدت 12 هفته روزانه یک سوپ یا دسر حاوی سبوس جو دوسر مصرف می‌کردند با بهبود روبرو بوده است. بعلاوه، 59٪ از آن بیماران پس از مطالعه 3 ماهه قادر به قطع استفاده از داروهای ملین نبودند، در حالی که مصرف مسهل در گروه شاهد 8٪ افزایش یافت.

خلاصه

مطالعات نشان می‌دهد که سبوس جو دوسر می‌تواند به کاهش یبوست در افراد خصوصا در سنین بالا کمک کند و به طور قابل توجهی نیاز به استفاده از ملین ها را کاهش دهد.

چگونه جو دوسر را در رژیم غذایی خود بگنجانیم

طریقه مصرف جو دوسر بسیار ساده است و شما از چندین روش می‌توانید از جو دو سر و خواص آن بهره ببرید. محبوب ترین و راحتترین آن استفاده در  صبحانه به عنوان بلغور جو دوسر (فرنی) است.

برای اطلاع از تمامی دستورهای غذایی که با جو دوسر پرک تهیه می‌شوند کافی است از این صفحه در سایت وی جی ها دیدن کنید.

خط آخر:

جو دوسر می‌تواند یک افزودنی عالی برای یک رژیم غذایی سالم باشد. می توان آنها را به عنوان بلغور جو دوسر (فرنی) برای صبحانه خورد یا به انواع غذاهای دیگر اضافه کرد. این یک ماده غذایی فوق العاده مغذی همراه با ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان های مهم است. علاوه بر این، آنها در مقایسه با سایر غلات دارای فیبر و پروتئین زیادی هستند.

جو دوسر حاوی برخی مواد مفید و منحصر به فرد همچون فیبر محلول بتاگلوکان و آنتی اکسیدان هایی به نام آوننترامیدها بوده و از مزایای دیگر آن باید به کاهش سطح قند خون و کلسترول، محافظت در برابر تحریک پوست و کاهش یبوست اشاره کرد. همچنین این غلات مقوی به دلیل خاصیت سیر کنندگی خود بسیار به کاهش وزن و لاغری کمک می‌کند.

منبع